EINDHOVEN - De officiële opening van het nieuwe studiejaar van Summa draaide dinsdag niet alleen om de onmisbare rol van mbo’ers in onze samenleving, maar vooral om de vraag: hoe zorgen we dat jongeren wendbaar en weerbaar genoeg zijn om de toekomst aan te kunnen? Journalist en schrijver Paul van Liempt, auteur van De Blauwe Boorden Bonanza, ging samen met hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen (Tilburg University) en Annemarie Moons (voorzitter College van Bestuur Summa) hierover in gesprek.

Van Liempt stelt in zijn boek dat uit alle rapporten hetzelfde beeld naar voren komt: Nederland kan de grote opgaven in techniek, zorg, Defensie, woningbouw en energietransitie niet waarmaken zonder vakmensen. “Dit is geen hype of tijdelijke golf”, zei hij. “Het is een langdurige ontwikkeling die laat zien dat mbo’ers de ruggengraat zijn van onze samenleving. Zonder hun inzet valt Nederland stil.” Volgens Van Liempt is kiezen voor het mbo door jongeren verstandig; de toekomst is aan hen en ook de financiële en maatschappelijke waardering wordt steeds groter. Van Liempt daarover: “De politiek moet nu stevige keuzes maken willen we in de toekomst genoeg mensen hebben in de uitvoering.”

‘Emotionele intelligentie’

Maar de uitdaging ligt breder. “Het is inderdaad all about the skills”, benadrukte Ton Wilthagen. “Maar naast digitale, sociale en cognitieve vaardigheden moeten we ook werken aan emotionele intelligentie. Alleen zo onderscheiden jongeren zich van de opkomende robotisering.”

Volgens Wilthagen gaat het dus om meer dan opleiden voor werk. De wereld verandert in rap tempo en in Brainport gaat de technologische ontwikkeling zo mogelijk nog sneller. Bovendien haken nu al te veel jongeren af. Een groeiend aantal belandt in de bijstand. “Dat is niet alleen een persoonlijk drama, het is ook slecht voor de samenleving. We moeten die studenten beter begeleiden en de student van nu sterker en veerkrachtiger maken, zodat ze hun loopbaan kunnen opbouwen en volhouden. Dat kan een mbo-instelling niet alleen. Dat moet het onderwijs samen met bedrijven, arbeidsmarktregio’s en maatschappelijke organisaties oppakken.”

‘Samenwerking niet vrijblijven’

Annemarie Moons sloot zich daarbij aan: “Summa pakt die handschoen op, maar samenwerking mag niet vrijblijvend zijn. Bovendien moeten we breder kijken, niet alleen in onze eigen regio blijven hangen. Geen enkele instelling of bedrijf kan het alleen. Dat vraagt om één gezamenlijke agenda, in plaats van versnippering in kleine regio’s. Alleen dan behouden we brede welvaart en kunnen we de maatschappelijke uitdagingen aan. Daarbij moeten we ons realiseren dat we de jongeren van nu keihard nodig hebben om de tekorten in onder meer zorg, techniek en Defensie het hoofd te bieden.”

Talenten in de spotlights

Tijdens de opening van het studiejaar werd duidelijk dat Summa al flinke stappen zet. Met flexibele onderwijsconcepten speelt het in op de wensen van studenten en de veranderende eisen van de arbeidsmarkt. Studenten deelden hun persoonlijke verhaal en lieten zien hoe ze hun talent inzetten, mét alle kwetsbaarheden die daarbij horen. De muziek kwam van Phloem, een vijfkoppige band van de Metal Factory, onderdeel van Summa. Tot slot verrichtten zes leden van de Centrale Studentenraad de officiële handeling waarmee het studiejaar 2025/2026 werd geopend.